Intercultureel begrip in de praktijk

Bij KERN AG Training bepleiten we regelmatig de relevantie van intercultureel begrip. Wij zijn er namelijk van overtuigd: Verbeterde interculturele capaciteiten hebben een veelzijdig positieve invloed op het beroepsleven, en verbreiden bovendien de eigen horizon, ver boven de business-sector uit. Wie taalvaardigheid belangrijker vindt dan cultuursensitief optreden, en deze twee vaardigheden niet als gelijkwaardig beziet, verspeelt in het gunstigste geval de kans op een nog beter begrip.

  • dat hij goed voorbereid naar de meeting gaat,
  • streeft naar een doelgericht, constructief en gespreksverloop in beperkte tijd,
  • en smalltalk niet nodig vindt.

Met deze mindset is cultureel onbegrip bij Aziatische of Arabische gesprekspartners haast al voorgeprogrammeerd. In de Indische en Arabische cultuur zijn privéaangelegenheden en beroepsmatige aangelegenheden duidelijk nauwer met elkaar verbonden: smalltalk is in deze culturen een onmisbaar aspect om vertrouwen op te bouwen.

Zelfs in andere Westerse culturen kunnen verschillen worden opgemerkt met de Duitse drang naar efficiëntie: Spaanse zakenpartners zien een gemeenschappelijk, uitgebreid zakelijk etentje in een gepaste omgeving als nauwelijks vervangbare blijk van waardering. De tijd speelt hierbij een minder belangrijke rol. Het onderzoek had betrekking op de meeting-cultuur. Uit de resultaten bleek dat Duitse zakenpartners in vergelijking met Amerikaanse zakenpartners beduidend vaker problemen aanspreken, vaker klagen en vaker verantwoording van zich afschuiven. Aan de andere kant zijn Duitse zakenpartners tijdens het gesprek weer georganiseerder, vatten doelen, processen en eerder gezegde zaken vaker samen en tonen over het algemeen minder emoties. Aan de hand van deze voorbeelden wordt duidelijk, hoe sterk cultureel bepaalde gedragingen zakenrelaties kunnen beïnvloeden.

Professionele interculturele vaardigheden streven ernaar, de misverstanden te vermijden die ontstaan door deze uiteenlopende interpretatiekaders: de eigen frames moeten kritisch onder de loep worden genomen, er moet worden geanticipeerd op de afwijkende verwachtingen van de zakenpartners, en de wederzijdse waarneming van de situatie moet voldoende op elkaar worden afgestemd. Bovendien moet de opvatting van de functies, de normen en de waarden, erkend worden en in aanmerking worden genomen.

Een bijzondere uitdaging van interculturele trainingen is om elk gedrag in een cultureel interpretatiekader te bestuderen, maar ook de zelfstandigheid van de gesprekspartner en zijn heterogeniteit als persoon niet te vergeten. Om cultuurgebonden vooroordelen te verminderen, lijkt het paradoxaal om meer te weten over het stereotiep denken en handelen – hier zijn ervaren dienstverleners nodig, die precies weten, hoe men ondanks deze logische breuk vaardigheden aanschouwelijk en begrijpelijk over kan brengen.